08.5 | India - JaMi 5

Broek in Waterland

De afgelopen vierentwintig uur een beetje in Nederland geweest maar dan net anders. Met palm-, bananen- en kokosnootbomen i.p.v. eiken, kastanjes en berken. Uitgestrekte rijstvelden i.p.v. aardappel- en bietenvelden, met kleurig geklede Indiërs, lopend en fietsend, op de dijkjes i.p.v. dik geklede Nederlanders. En een iets andere temperatuur natuurlijk, 35º i.p.v. de -5 in Nederland op dit moment en dus ook geen sneeuw maar een heerlijke zwoele tropenbries over het water. Maar verder alle kenmerken van een Noord Hollands landschap.

We zijn in Alapphuzha of Alleppey zoals het in de Engelse tijd werd genoemd. In de autonome staat Kerala, naar eigen zeggen 'Gods own Country' wat we na een kleine week rondreizen in dit deel van India best willen beamen. Drie uur rijden onder fort Cochin, het voormalige Nederlandse bolwerk uit de late VOC tijd waar we de dag daarvoor hebben rondgelopen. Alapphuzha is beroemd om haar 'backwaters', het enorm uitgebreide netwerk van kanalen en waterwegen in een volkomen vlak landschap. Enerzijds voor het vervoer van goederen en mensen, anderzijds een watersysteem om de naastgelegen rijstvelden van water te voorzien of droog te pompen.
In deze streek is de afgelopen 25 jaar een hele nieuwe bron van toeristisch vermaak ontstaan: de 'houseboats'. Prachtige huisboten, zwart houten schepen met een opbouw van bamboe, riet en sisal, waarin hotelkamers met alle denkbare faciliteiten zijn gemaakt en waarmee je als toerist - tegen forse vergoeding - een dag wordt rondgevaren door het prachtige gebied.

Ook wij huren een boot en laten ons 24 uur rondvaren. Met een crew van drie man, een stuurman, een mecanicien en de belangrijkste, de kok. All inclusive, dus met lunch, diner, een middagsnack en ontbijt. Het enige wat we bij moeten betalen is het Kingfisher bier wat we willen drinken.
Onze houseboat heeft, zoals bijna alle boten hier, door het gebruik van bamboe en riet een erg mooie organische vorm. De boot is van alle luxe voorzien. Twee hotelachtige kamers, beide met een badkamer met toilet en douche, onze kamer met een heerlijk tweepersoons bed met klamboe. Er blijkt zelfs elektra te zijn, opgewekt met zonnepanelen op het dak, dus de hele nacht de fan aan wat gezien de warmte ook wel nodig is. Het voorste deel is geheel overkapt en voorzien van lig- en zitbanken, een grote tafel en stoelen en voor de komende dag ons domein. Rondom vrij uitzicht en de plek waar we onze maaltijden geserveerd krijgen. De stuurman zit voorop de boot, de kok heeft achterop de boot zijn domein. Alle drie aardige mannen waar we helaas niet echt lekker mee kunnen kletsen want het spreken van Engels met ze valt tegen. Of andersom natuurlijk, onze beheersing van het Hindi is vrij beperkt, zo niet te zeggen: nihil.

De backwaters zijn, als gezegd, kanalen door het achterland van Kerala met daartussen uitgestrekte rijstvelden. Het waterpeil van de kanalen is hoger dan die van de rijstvelden en afhankelijk van de fase waarin de rijstgroei zich bevind wordt het water uit of in de rijstvelden gepompt en het heeft erg veel weg van het landschap bij Broek in Waterland.
De rijstvelden worden van de brede kanalen gescheiden door dunne dijkjes waar het waterschap bij ons geen garantie meer op zou geven. Aangezien de rijstteelt het hele jaar door kan gaan en er geen vaste tijden zijn om te oogsten zie je dat aan de ene zijde van het kanaal de rijst er fris groen bij staat terwijl aan de andere zijde de velden nog vol onder water staan. Ze wisselen blijkbaar af. En gezien de enorme groepen mensen op de velden helpen ze elkaar met alle werkzaamheden.
Op de dunne dijkjes staan op onregelmatige afstanden huisjes en daar wordt de dijk dan wat breder en ontstaat er een erfje. De enige manier van vervoer in deze streek is de kano en je leert hier waarschijnlijk eerder zwemmen dan lopen. Je ziet dat de mensen volkomen één zijn met het water en het leven heel basaal is. Niet per se arm want de meeste huisjes zien er goed en onderhouden uit en veel zijn in de meest frisse en vrolijke kleuren geschilderd.

Na een hele middag varen over de kanalen en open wateren leggen we voor onze overnachting aan bij een klein dorpje tegenover de aanlegsteigers van de waterbus, het openbaar vervoer in deze gebieden. We zijn omgeven door een jungle-achtige omgeving en de avond valt vroeg in. Na ons diner, twee potjes Scrable en een pot thee voor het slapen gaan duiken we er om 9 uur in.
De volgende ochtend vroeg wakker en na het douchen nemen we plaats op de voorplecht om te genieten van de beginnende dag en te zien hoe alles weer tot leven komt.

De jungle ontwaakt. Geluiden die je alleen hier kan horen. Met name de baltsroep van een soort koekoek hoor je er boven uit, met een veel uitbundigere lokroep dan we van thuis kennen, overdreven zelfs. Er zijn ook veel roeken, door heel India trouwens. De mensen staan al vroeg op en in de verte hoor je ze de was doen, het slaan van natte stof op steen. En het wassen van de potten en pannen. Alles wat ze gebruiken, potten, borden, bestek, kopjes - alles is van metaal. Blijkbaar de meest hygiënisch vorm van servies en hoe dan ook erg makkelijk schoon te maken. Alle vaat wordt in de rivier gedaan, vaak ook met een beetje zand erbij om lekker te kunnen schuren, beter dan Jif of Vim. Gelijktijdig met de vaat nemen de vrouwen zelf ook een bad in de rivier, eigenlijk best praktisch zo.
Twee mannen zijn aan het vissen in een smalle zwart houten kano. Beste dikke mannen maar volledig in evenwicht en in totale ontspanning, nergens kunnen mensen zo makkelijk door de hurken als hier. Eentje zit achterop en roeit terwijl zijn maat met de visnetten in de weer is en het stukje voor stukje binnen haalt. We krijgen niet de indruk dat ze veel vangen.
Even verder de pont, een oude houten boot waar een groot plateau aan vast is gemaakt die wordt ondersteund door twee grote kano-achtige boten. Het plateau is handig want brommers, fietsen en riksja's kunnen er zo op en af rijden. Consequentie van deze opzet is wel dat de veerpont bij iedere overgang een halve bocht moet maken om aan de andere kant uit te komen
Ondertussen wordt de groep wachtende vrouwen in onwaarschijnlijk veelkleurige sari's, allemaal op hun zondags, steeds groter. Ze zitten op de steiger van de waterbus waar een mooie overkapping is gemaakt met zitbanken. Als de bus niet zou komen zouden ze het ook goed vinden want er wordt behoorlijk wat afgekletst.
Vlak naast de steiger staat een man in de rivier, bolle buik pront naar voren gestoken en alleen een lendendoek om, zich uitgebreid te schrobben met een groot stuk zeep. Echt boenen dat het een lust is. Inzepen, onderdompelen en opnieuw. Onderwijl wast hij ook zijn kleding, vrijwel allemaal losse lappen stof en een shirt. Nagenoeg alle mannen dragen hier lendendoeken die ze tot op hun voeten kunnen laten zakken maar ook vaak optrekken tot een soort kort rokje. De stof is zo dun dat het luchtig is en niet erg om nat te worden, toch zo weer droog.

En dan gaan we weer varen. Op het water drijfven losgeslagen waterplanten, grote bladeren, dikke stengels en met een soort knolletjes, kleine appeltjes. Soms enorme bossen waar de vogels makkelijk op kunnen blijven drijven, ralreigers, de kleine zilverreiger. Deze laatste zie je overal. Als de boeren op de rijstvelden aan het werk zijn, ploegen, planten, oogsten, dan zijn de zilverreigers er ook, in enorme aantallen. Blijkbaar zijn de kleine visjes en kikkertjes dan makkelijker te vangen. En als je een waterbuffel ziet dan zie je automatisch ook twee zilverreigers, lijkt wel een vaste afspraak. Ze rijden dan mee op de rug van de buffel en in ruil voor de beestjes die ze uit zijn huid mogen pikken krijgt de buffel een gratis kriebelmassage.
Naast de reigers zijn er ook aalscholvers, zwaluwen en, zonder meer de mooiste, de Kingfisher, met zijn grote snavel en uitzonderlijke kleurenpracht.
Op de rijstvelden is het al weer een drukte van belang want voor 12 uur moet het werk gedaan zijn, daarna wordt het te warm. Op de dijkjes lopen honden zoals er overal in India honden lopen. Allemaal van hetzelfde soort, type keeshond - behalve de kleur - wit, zwart, bruin en alles wat daar tussenin kan zitten. Krul in de staart, alert maar altijd slaperig, vrijwel nooit blaffen, op het oog van niemand. In het water zwemmen kinderen als kleine waterratjes en overal zijn mensen onderweg in hun roeibootjes naar hun volgende bestemming. En wij, wij zijn voor ons gevoel een dagje in Broek in Waterland geweest maar dan in India. Het verijste en sneeuwwitte Waterland wacht nog wel eventjes hoewel we er ons stiekem al een beetje op lopen te verheugen...