04 | Seoul

"Where are you from?" "Niederland!" "Aaah, Hiedienk! Khoes Hiedienk!", meestal, maar niet altijd, gepaard met een applausje en wat op en neer gehuppel zoals kleine kinderen dat plachten te doen. Begeleid met de lach en aardigheid die eigenlijk iedereen hier aan ons geeft. Welkom in Seoul. De Soul of Seoul.

Omdat we het de afgelopen 11 dagen zo ontzettend naar onze zin hebben gehad in deze stad en er een grote behoefte is om dat te vertellen hier alvast het eerste deel over Korea.

We zijn in een land van prachtige, beschaafde, vriendelijke, gastvrije en open mensen terecht gekomen. Fantastisch om mee te maken hoe beleefd en voorkomend je overal wordt benaderd, ontvangen of geholpen. Een houding die we kennen van de Aziatische verhalen en films, in het echt is het nog hartverwarmender dan dat. Annyeong hasimnikka, hallo of goedendag, met een lichte buiging en maar al te vaak een grote glimlach. Waar je ook komt, een van de duizenden coffee-cafés, de ontelbare restaurants of eettentjes, bij de metro of waar dan ook. Hoe vaak je op straat wordt aangesproken, bijna verontschuldigend, of we het kunnen vinden, of ze kunnen helpen. Het zit in de aard en het is cultuur. De gastvrijheid, het dienende, zonder per se onderdanig te zijn, met een groot zelfbewustzijn. Het is een warm bad. Gisteren het toppunt: we staan voor een restaurantje naar het menu te kijken en het is niet geheel duidelijk of er wel vegetarisch bij zit, een wat oudere man spreekt ons voorzichtig aan, of hij kan helpen. Nadat duidelijk is geworden dat we er kunnen eten de voorzichtige vraag: vinden jullie het goed als ik aan dezelfde tafel kom zitten, ik wil zelf ook wat eten. Hij blijkt professor te zijn op een van de vele universiteiten hier en na het eten en onze - moeizame gesprekken want hij spreekt goed Engels maar is erg slecht verstaanbaar - staat hij er op om voor ons te betalen. Geen discussie mogelijk. En voor we het in de gaten hebben is hij weer verdwenen. Zomaar een ontmoeting. Van begin tot eind met maar een intentie: aardigheid en gastvrijheid.

Seoul is behalve groot - 14 miljoen inwoners, groter Seoul zelfs 22 miljoen - ontzettend schoon - geen vuil op straat of parken, geen graffiti, geen wildplakkerij - en enorm goed georganiseerd. Het metronetwerk moet een van de uitgebreidste ter wereld zijn, het busnetwerk dat er op aan sluit nog veel groter. En in 2013 moet alles hier rijden op waterstof of elektra. Want het is een stad met ambitie: World Design Capital 2010 en in de nabije toekomst de groenste stad ter wereld. En groen is het hier al. De stad wordt min of meer in tweeën gedeeld door de Han-gang rivier, die niet heel ver buiten de stad uitmond in de Gele of West Zee, en de stad wordt rondom omringd door middelhoge bergen die allemaal vanaf de zijkanten min of meer de stad in lopen. En ook in de stad zelf zijn een paar van deze bergen die als groene oases de stad in lopen en rondom het decor vormen aan de stad als podium. Alle bergen zijn nog vol begroeid en de meeste zijn aangewezen nationale parken waar gewandeld en gerecreëerd kan worden en die de stad een erg groene aanblik geven. Daarnaast zijn er erg veel parken en groen in de stad, is er zelfs downtown een soort artificiële beek - de Cheong Gye Cheon stream, 3 km lang - gemaakt met heel veel groen en mooie wandel- promenades. Al het afval wordt al bij de prullenbakken op straat gescheiden en iedereen doet mee.

Hiking - wandelen - is sport nummer 1 in Seoul en de bergen rondom de stad is waar men dat doet. In volle uitrusting wel te verstaan, ze nemen het zeer serieus. Alsof ze de Mount Everest of de K2 gaan beklimmen, de meest dure 'hiking gear', rugzakken waar je U tegen zegt en voedsel en drinken voor dagen. In het weekend zijn de paden afgeladen vol en zelfs door de weeks stroomde, met ons, de metro leeg met vitale ouderen op weg naar de top. En de top was de moeite waard. Weliswaar ten koste van onvoorstelbaar veel zweet - 34°C, ervaringstemperatuur 42° vanwege een absurde luchtvochtigheid van 68% - maar wat een uitzicht. En wat je dan ziet is dat Seoul tussen de bergen uitdijt in alle richtingen en zo ver het oog kan zien. Een volledig witte stad die - vanuit de verte - alleen lijkt te bestaan uit onmetelijke hoeveelheden hoogbouw woongebouwen. Blijkbaar is dit wat je kan krijgen als je met 22 miljoen mensen bij elkaar wilt gaan wonen. In vergelijking met deze stad de voormalige Bijlmer een lachertje. God, en wat kan koud bier aan het eind van de dag lekker smaken.

Een stad met een plan en een visie. Op het gebied van duurzaamheid maar ook qua design. Uitgangspunt: design voor en door de Seoulers. De kwaliteit van de publieke ruimte, de nieuw te bouwen gebouwen, de infrastructuur. Van routing en signalering, de inrichtingen van straat, plein en park, alle commerciële uitingen in de stad - en dat zijn er nogal wat - de centrale groene gebieden, alle kunstuitingen in de stad, de toegankelijkheid en bereikbaarheid en alles in samenwerking en overleg met de gebruikers. Het mooie is dat je nu al ervaart dat deze wijze van benadering werkt want de hele stad functioneert - zoals wij het in die korte tijd hebben ervaren - geweldig goed. Nog nooit zulke goede bewegwijzering uitgebreide plattegronden, informatie over buurten en speciale plekken, routing, en dergelijke gezien. En als je er dan nog niet uit zou komen heel veel stadswachten en kleine informatieposten waar je alsnog met je vraag terecht zou kunnen. En alles tweetalig, Koreaans en Engels. Voor een toerist een heerlijke stad om te zijn.

Natuurlijk is er in een wereldstad als deze ook heel veel autoverkeer. De hoofdroutes zijn dikwijls 8, 10 of 12 baans-wegen en het kan behoorlijk druk zijn. Het autopark bestaat toch vooral uit - op het oog - nieuwe auto's en de een nog luxer dan de andere. Veel Koreaanse merken natuurlijk zoals Kia, Hyundai, Daewoo, maar ook merken en type auto's die wij in Europa helemaal niet kennen. Zo denk je voortdurend dat het hier barst van de grote Mercedessen maar het is een eigen merk en ze hebben de modellen vrijwel exact nagemaakt. Of zoals een Koreaan op straat tegen me zei: we copy, we improve, we make and we make money. Op oor en neus lijkt hier een behoorlijke stille en schone autovloot te rijden. Maar wat vooral opvalt is het gedrag: zo netjes, rustig en fatsoenlijk. Dat hebben we de afgelopen weken wel anders meegemaakt en ook in Nederland is het vaak veel agressiever. Erg fijn om te ervaren dat het ook op deze manier kan.

Korea, en daarmee Seoul, hebben een lange geschiedenis van hoog ontwikkelde cultuur. In tijden dat ze bij ons nog in berenvellen rondliepen werden hier al de meest fijnzinnige aardewerk keramiek, schilderingen en andere artefacten gemaakt. Het bijzondere is dat je deze culturele basis terug ziet in het hedendaagse leven. In de architectuur, de grafische vormgeving, kunst, gebruiksgoederen en bovenal het eten en drinken. Menging van oude en moderne tijd, vaak heel ruimtelijk, minimalistisch, open en harmonieus. In evenwicht is een belangrijk uitgangspunt. Er zijn in Seoul ontelbare galeries en musea, met heel veel moderne hedendaagse kunst en toegepaste kunst en echt een lust voor het oog. Bijna jaloersmakend, zoveel mooie dingen als we gezien hebben. Er was veel wat ze wat ons betreft zo mochten inpakken. En inpakken is hier ook weer een kunst dus twee voor een.

Ons hotel in de wijk Insadong en aan de rand van Jongno-gu met alle grote Keizerlijke paleizen als Gyeongbokgung, Changdeokgung, Changgyeonggung en Biwon, de geheimen tuinen. De wijken er tussen oude Hanok wijken, de traditionele Koreaanse houtskelet huizen die in China hutongs worden genoemd. In de oude wijken enorme hoeveelheden kleine galeries, cafés en restaurantjes. Met vaak prachtige staaltjes van moderne architectuur, zo mooi zoals ze dat alleen hier kunnen. En ook de interieurs vaak van een grote pracht. Vermenging van Koreaanse en Europees westers design waarbij op viel dat het Finse en Deense design van de jaren 60 erg populair zijn. En terecht want er is zelden zo'n mooie stroming van moderne en natuurlijke vormgeving geweest als in die periode. Hoe ze het doen en waar ze het vandaan halen, maar smaak hebben ze, de Koreaanse ontwerpers.

En dan het eten. Je kan echt overal eten. Alles draait om eten, eten is alles. Van duur tot spotgoedkoop, in een stalletje langs de straat tot de meest dure restaurant en alles wat daar tussen kan zitten. De meeste echt Koreaans eten maar ook alle andere eetculturen van de wereld zijn verkrijgbaar. De Koreaan is niet eenkennig.
Behalve dat het lekker moet zijn is de opmaak en presentatie ook erg belangrijk en er wordt veel aandacht aan besteed. Bij veel gerechten mogen de ingrediënten niet met elkaar vermengd worden en moeten ze ook nog op kleur liggen. Paletten die voortkomen uit eeuwenoude traditie. De eetstokjes zijn hier van rvs en vaak de eetkommen ook. Maar ook heel veel prachtig servies. Altijd koud water bij het eten, zoveel als je wilt. Wat wel handig is want het eten kan onvoorstelbaar gepeperd zijn, de remedie tegen het warme vochtige weer maar voor ons eenvoudige stamppot-eters af en toe tranentrekkend. Veel rijst en allerlei soorten mie de basis, altijd met schaaltjes Kimchi erbij - in pittig zuur gelegde groentes en een kommetje groentebouillon wat ook een lekkere dorstlesser is.
Vlees en vis zijn voor de Koreanen erg belangrijk en eigenlijk is eten zonder bijna niet mogelijk. Grillen, hotpotten, gekookt, gerookt, gestoofd, fonduen, als er maar dier bij zit. Qua drank kan je hier alles krijgen wat je wilt maar Koreaanse rijstwijn en bier zijn wel de belangrijkste dranken. De rijstwijn moeten we nog gaan uittesten, het bier smaakt voortreffelijk. Er zijn onvoorstelbare hoeveelheden soorten frisdrank verkrijgbaar waarbij er heel veel koude en warme tarwethee wordt gedronken, de specialiteit van hier. Bitter maar een goede dorstlesser. Waar je ook bent of loopt, er staat altijd wel een frisdrankautomaat. Het is sowieso het land van de automaten en alles is er op afgestemd dat je niet meer dan 10 m hoeft te lopen om je acute behoefte aan iets te drinken en/of eten kan vervullen.

Er valt nog heel veel meer te vertellen maar dat komt een volgende keer wel weer. Dat krijg je in een nieuwe en boeiende cultuur als deze. We hebben in de afgelopen dagen een redelijk beeld van de stad gekregen, hoewel er natuurlijk nog van alles valt te ontdekken. Onze hotelkamer was een ideale uitvalsbasis. Na een maand harde - heel vaak gescheiden - bedden eindelijk weer een 'double bed' met heerlijke matras en kussens, een groot bad, een eigen computer, een HD tv scherm formaat tatami-mat, een onmisbare airco en iedere dag een tas vol met bad- en bedspulletjes zoals schuim, shampoo, zeep, tandpasta en borstels, scheerzeep en mes, zalfjes en smeerseltjes en natuurlijk het doosje condooms. Bovenal iedere dag de koelkast gevuld met water, een blikje jus en icetea, koffie en thee en een cooker om water te koken. En dat voor de belachelijk dure prijs van 60.000 Won, een kleine 40 euro. We vonden - ondanks de crisis - dat we deze waardevaste investering wel konden doen en het heeft het rendement van de Seoul-beleving absoluut in waarde laten stijgen.

Over waarde gesproken. Een kleinigheid: de Euro wordt iedere dag wat minder waard t.o.v. de Koreaanse Won en de Japanse Yen en we worden hier dus eigenlijk slapende arm. Daarom een klein maar overzichtelijk verzoek: kunnen jullie wat harder gaan werken! Wij zouden daar erg bij zijn gebaat. Bij voorbaat dank voor de moeite! Gamsa hamnida!


Annyeong-hi gaseyo, heel veel liefs en dikke zoen

JaMi