04 | Zuid Korea

[6 september 2010, 12:00 local time]
Op dit moment lijken we onze tweede tyfoon in een kleine week net te ontlopen. Terwijl dit geschreven wordt zijn we zojuist aan boord gegaan van onze vlucht van het eiland Jeju-do naar de havenstad Busan. In Busan zullen we de laatste dagen in Korea doorbrengen en dan vliegen we, na 4 weken Korea, op 9 september naar Sapporo in Japan.
We wisten dat we aan het reizen zijn in het midden van het tyfonen-seizoen maar je staat er dan toch niet bij stil dat je er ook daadwerkelijk in terecht gaat komen. Afgelopen week twee dagen tyfoon Kompasu terwijl we net waren aangekomen in Jeju-si, de hoofdstad van het eiland. Heel veel wind en regen. Uitgebreid op het nieuws zodat we de baan van Kompasu precies konden volgen. Keurig met een boog om ons eiland heen om ter hoogte van Seoul aan land te komen. Gelukkig de dagen erna prachtig weer. En gisteren werd duidelijk dat Malou er aan zat te komen. Vanochtend enorme slagregens, hoge golven en flinke wind maar blijkbaar niet heftig genoeg om niet op te stijgen.

Behalve tyfonenseizoen is het ook het regenseizoen. Gevolg: vaak veel bewolking, grijze luchten, op zijn tijd flinke tropische buien en hoge temperaturen. Continue rond de 32º maar door de extreem hoge luchtvochtigheid een gevoelswaarde van 38º met uitschieters naar soms 42º. Zo vochtig dat, zelfs wanneer je niets doet, je toch automatisch begint te transpireren en letterlijk leegloopt. Natuurlijk geprobeerd ons er zo min mogelijk van aan te trekken maar met alle wandeltochten die we gemaakt hebben is er menige druppel gevloeid. Tijdens het lopen leek het af en toe net op watertrappelen en bij tijd en wijle was het maken van een schoolslag handiger om vooruit te komen dan lopen. Het enige dat je kan doen is constant water drinken en gelukkig is dat vrijwel overal gratis beschikbaar uit gekoelde watermachines. Je kan stellen dat de Koreanen goed inspelen op de omstandigheden.

Dat verteld hebbende zijn er na vier weken Korea wel wat conclusies te trekken. Op de allereerste plaats de ongelooflijke gastvrijheid en aardigheid van de mensen. Natuurlijk is het zo dat wij - als westerse toeristen - zeer herkenbaar zijn en omdat er, naar het lijkt, verbazingwekkend weinig toeristen zijn, de markt voor aardigheid nog lang niet is verpest. Hoe vaak we niet iets toegestopt hebben gekregen. Wat fruit, een koekje, water, blikjes drinken. Zonder bijbedoelingen want ze wachten niet af wat er verder gaat gebeuren, lopen verder of gaan wat anders doen. Hoe vaak we wel niet zijn begroet, gevraagd over waar we vandaan komen, of ze met ons op de foto mogen, of ze kunnen helpen. En eigenlijk nooit zonder vervelend te worden. Echt gemeend en altijd met een grote smile. Een soort van trots dat wij toch maar zomaar naar hun land zijn gekomen. Het heeft onze reis door dit land een enorme meerwaarde gegeven.

Op de tweede plaats de wijze waarop alles in dit land georganiseerd lijkt te zijn. Het openbaar vervoer, alle toeristische informatiebureautjes, de bewegwijzeringen, de Nationale Parken en haar wandelroutes. Onvoorstelbaar goed. Zo goed dat we, toen we een keertje langer dan een half uur op de volgende bus moesten wachten we bij wijze van spreken ergens een klacht wilden gaan indienen. Die waarschijnlijk nog gehonoreerd zou zijn met hele diepe buigingen en veel excuses ook. Niet gedaan natuurlijk want het netwerk van bussen - door het hele land - is geweldig. Aankomen bij een busstation, kaartje kopen en 5 minuten later on the road. Niet een keer, nee, tientallen keren.

Gek genoeg zit er af en toe ook een keerzijde aan. Het kan ook te goed of overgeorganiseerd zijn en in Korea hebben ze daar af en toe wel een handje van.
Een goed voorbeeld zijn de enorme hoeveelheid Nationale Parken waar week in week uit door minstens de helft van alle Koreanen wordt gehiked, gewandeld. Wandelen is volkssport no. 1, voor ontspanning en gezondheid, als inspanning en sport. Niet zomaar wandelen maar in professionele uitrusting. Nog nooit zoveel wandelwinkels gezien als hier. De hikers zijn over het algemeen uitgerust met lange broeken, shirts met lange mouwen, vaak een dun jasje daarover, handschoenen, hoeden, petten of enorme zonnekleppen, grote zakdoeken om de nek, zonnebril, een handdoek bij de hand tegen het extreme zweten, state of the art schoenen, wandelstokken, grote rugzakken met een camelpack en heel vaak een metalen beker hangend aan de rugzak om onderweg bij een bron water uit te drinken. Zeer profi allemaal, geld speelt geen rol. Veel vrouwen dragen dan ook nog een raar soort gezichtsbedekkende maskers, want o wee als je bruin zou worden, blank is de mode.

Je zou dus bedenken dat als je er zo bij loopt je flinke tochten in de ruige en onontgonnen natuur zou gaan maken maar niets is minder waar. De hikingroutes in de parken zijn vaak van beneden tot aan de top - vrijwel alle tochten zijn hier berg op en neer - gebaand en bepaald. Aan weerszijde afgezet met hekken of touwen, langs de hele route bordjes met waarschuwingen over hoe gevaarlijk het wel niet kan zijn aan de andere zijde van het koord. Vallende rotsblokken, diepe ravijnen, snel stromende beken, wilde dieren. Het gevaar schuilt overal en wij, als wandelaars, zijn toch maar mooi gewaarschuwd. En het goede is: geen Koreaan zal het in zijn/haar hoofd halen om van de paden af te gaan. Als er geschreven staat dat roken verboden is, en dat is overal, dan wordt er niet gerookt. Als duidelijk is gemaakt dat het niet de bedoeling is om wat verkoeling te zoeken bij het beekje dan gebeurt het niet. Het idee er achter is dat het allemaal maatregelen zijn om de natuur maximaal te beschermen. Het resultaat is een bos vol met hekken en ge- en verbodsbordjes. Bijkomend gevolg: de schoonste bossen waar dan ook. Geen snippertje papier zal je vinden. Wat overigens ook voor de rest van Korea geldt.

We hebben vaak en geweldige wandelingen gemaakt die ook nog eens behoorlijk pittig waren maar dat aangeharkte zou wat ons aangaat wel een onsje minder mogen.
En dat ordelijke is niet alleen in de parken. Eigenlijk is het overal, beetje Amerikaans.
Er wordt heel hard gewerkt, Korea heeft een daadwerkelijke 24 uurs economie en ter compensatie daarvan dient er gerecreëerd te worden. Het was tijdens onze reizen opvallend hoeveel ressorts, pretparken, golfcourses, opgeleukte parken en toeristische attracties er zijn. Zelfs het bezoek aan de DMZ - Demilitarized Zone - het niemandsland tussen de nog immer in staat van oorlog zijnde Zuid- en Noord Koreas, is tot vermaak gemaakt. Alles tot een pretniveau gebracht waarbij iedere vorm van gevaar onder controle lijkt te zijn gebracht en waar de gezinnen ontspannen en relaxt kunnen genieten van hun hardverdiende vrije tijd.
Heel erg leuk om mee te maken want we zijn op reis en benieuwd naar hoe de dingen hier gaan. Hun cultuur, hun manier van in het leven staan. Maar ook wel blij dat die cultuur van waarschuwen, indekken en voorkomen - voorlopig - nog niet echt in Nederland is doorgedrongen hoewel Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer wel de neiging hebben om onze bossen te veel vorm te geven.
Aan de andere kant zijn wij ook weer niet echt van die thrill-seekers en vinden we het stiekem best wel lekker dat je over goede paden kan lopen, er duidelijke routes zijn en het nooit ontbreekt aan goede bewegwijzering.

Aan een van de onderdelen van de vermaak- en ontspanindustrie hebben we met liefde mede deelgenomen: de spa- en badhuiscultuur. De jjimjilbang, de traditionele sauna complexen. We zijn er in Seoul geweest, in Sokcho, Jeju-si en in Busan en het is iedereen die ooit naar Korea komt aan te raden.
Mannen en vrouwen zijn gescheiden ware het niet dat er altijd een of twee verdiepingen zijn waar je elkaar kunt ontmoeten. Bij binnenkomst en na betaling van het enorme bedrag van 3 à 3,5 euro p/p, inclusief zoveel handdoeken en schrubdoeken als nodig, krijg je beide een oversized korte broek en t-shirt en die moet je aandoen voor in de gemeenschappelijke ruimtes. Binnen de eigen afdeling loopt iedereen poedeltje naakt. Meestal zijn er diverse sauna's, nat, droog, verschillende temperaturen. Idem voor de spa baden waar er zo'n 6 tot 8 van kunnen zijn, van koud tot erg warm water en zoet of zout. En verder heel veel douches. Want er is een heuse schrub en schrob cultuur. Uren zijn ze met zeep, schrubdoekjes, tandenborstels en scheermesjes in de weer en het kan er stevig aan toe gaan. Individueel maar ook elkaar, vaders en zoontjes die elkaar flink de oren wassen. Heel erg leuk om te zien en mee te maken. In de gemeenschappelijke ruimtes zijn t.v. kamers, computerruimtes, kleine restaurantjes, een aantal droge sauna's met verschillende temperaturen en slaapruimtes. Want ook de spa's zijn 24/7 open en je mag er dus ook blijven slapen als je wilt.

[7 september 2010, 20:00 local time]
Terwijl het verhaal hier is aangeland hebben we vanmiddag van 1 tot 7 uur 's avonds typhoon Malou zitten overleven in de spa van Busan, een goddelijke manier om een dag als deze door te komen. Malou viel voor Busan uiteindelijk erg mee maar Jeju Island heeft het zwaar te verduren gehad.

Over goddelijk gesproken. Het barst hier van de kerken. Katholieken, Protestanten, Baptisten, Evangelisten en wat er verder nog aan onderstromen is bedacht vanuit het Christendom. Pakweg 1/3 van de Koreanen gaat naar de kerk, de missionarissen hebben hun werk hier goed gedaan.
Het Boeddhisme, met invloeden Sjamanisme is echter nog steeds de breedste stroom en het was bijzonder om te zien dat de diensten in de tempels bijna op een kerkelijke wijze worden gehouden. Monniken die voorgaan en de gelovigen biddend er achter. De monniken zijn hier anders gekleed dan in Tibet of Mongolië. Erg mooie grijze en grijs-witte stoffen met daar overheen mantels in aardetinten. Subtiel en mooi vormgegeven. En tijdens het zingen, eigenlijk zangerig voordragen van de gebedsteksten, begeleiden ze zichzelf op een hol houten blok met een soort trommelstokje wat een erg mooi droog 'pok, pok, pok' geluid oplevert. Vrijwel alle tempels behoren in Korea tot de Jogye orde.
Boven alle religie is het Confucianisme van enorme invloed op het dagelijkse leven en is diep geworteld. Het belangrijkste daarbinnen is de harmonieuze samenleving en al die kleine attentheden zoals het buigen, groeten en uitgeleiden, de wijze waarop geld wordt aangereikt en in ontvangst genomen - met twee handen, of de ene hand die de andere arm ondersteund, allemaal heel galant, beschaafd en harmonieus.

Tja, en dan nog die fallus cultuur die ze hier hebben. Allemaal onschuldiger dan we het eerder lieten voorkomen. Het hedendaagse Penis Park in het kleine vissersplaatsje Gangwon-do. De legende: vissersmeisje wordt door vissersjongen naar een rots gebracht om schelpen te zoeken. Als hij haar op wil gaan halen laten de hoge golven het niet toe en het meisje verdrinkt. Na deze tragische ontwikkeling blijkt ook nog eens dat de vis voor vele jaren niet wil happen en om de boze geesten te bezweren moet er een offer worden geplengd. Of de vissersjongen de lul was wil het verhaal niet vermelden maar feit is dat er een penis of fallus werd opgericht. En zoals gezegd, het werd een staande cultuur tot op de dag van vandaag en daar hebben ze maar een park van gemaakt. En gelijk hadden ze want het is een van de best bezochte attracties in Korea. En het moet gezegd, er zaten mooie en zeker ook creatieve varianten bij. Voor de rest kan verwezen worden naar de foto's. Verder bleek er op Jeju Islands ook nog een erotisch thema park te zijn met de prachtige naam Loveland. Naar verluid omdat Jeju het wedding eiland is waar ieder Koreaans bruidspaar de eerste dagen van het huwelijk dient te consumeren en Loveland een handige bijdrage schijnt te leveren aan de seksuele voorlichting. Afijn, tyfoon Kompasu gooide tijdens ons bezoek aan het park zoveel regen in het eten dat we snel zijn gaan schuilen bij het naastgelegen museum voor moderne kunst. Jammer maar helaas.

We hebben de afgelopen vier weken geweldig genoten van Korea. Over Seoul hadden we al e.e.a. vermeld, de overige plekken waar we zijn geweest hebben het alleen maar mooier gemaakt. In het noord-oosten Sokcho waar we prachtige wandelingen hebben gemaakt in het Seoraksan Nat. Park en genoten van het guesthouse dat we daar hadden. Gangneung en het bezoek aan het Penis Park. Andong waar we naar het Hahoe dorp zijn gegaan en heerlijk hebben gewandeld tussen de prachtige hanok huizen en groene rijstvelden. Van daar naar het stadje Gyeongju met de enorme grasbulten door de hele stad, eeuwenoude graven van koningen en gevolg door de eeuwen heen. En ook daar tweemaal heerlijke wandelingen gemaakt in Nationale Parken in de omgeving. Daarna zijn we, vanaf Busan naar het vulkanische Jeju Island gevlogen waar we zes dagen zijn gebleven en ook weer heerlijk, tussen de tyfoons in, hebben kunnen wandelen en mooie natuurlijke attracties hebben gezien. De laatste dagen daar in een erg leuk guesthouse in Seogwipo waar we erg leuke mensen hebben ontmoet, Victoria uit Berlijn en haar vriend Gabi uit Jeruzalem. Met hen de vulkaan Hallasan beklommen wat de hoogste berg van Korea is, 1950 m.

En nu de laatste dagen in Busan. De tweede stad van het land, 3,5 miljoen inwoners en een belangrijke havenstad met heel veel scheepswerven en rederijen. Een drukke en bezige stad, beetje met een Rotterdam gevoel. Maar qua uiterlijk heel anders, want door de hele stad liggen bergen die onbebouwd zijn gebleven en de groene longen vormen. Letterlijk en visueel. Al die groene hellingen, overal de zee en de havens en in alle richtingen de stad die uitdijt. Zeer dynamisch.
En dat is misschien wel de gemeenschappelijke factor over de afgelopen weken. Korea en de Koreanen zijn dynamisch, enorm in beweging. Economisch gaat het land geweldig, de 11e economie ter wereld, de 8e exporteur. Het is rijk en welvarend maar er moet ook nog een hoop gebeuren. De infrastructuren zijn perfect maar er worden nog betere aangelegd. De steden gaan nog een flinke metamorfose doormaken. Die zijn niet altijd even mooi en architectonisch kan er heel veel aan verbeterd worden. En dat doen ze dan ook. Je ziet het gebeuren. Laat dit land maar zijn gang gaan.

Qua eten en drinken was het allemaal erg lekker en bijzonder en het smaken-palet is zonder meer Koreaans. De theeloze thee, namelijk van tarwe, de kimchi - de zgn. pickles of pittig zoetzuur, de kruiden die gebruikt worden, de Soju rijstwijn en jenever, de hete saus in de bibimbap, allemaal smaken die we niet kennen van andere keukens.
Of Koreaans eten ook gaat beklijven is de vraag. Daar is het misschien wel te uitgesproken voor. Wellicht heb je meer tijd nodig om er helemaal aan gewend te raken. Feit is dat we heel veel niet gegeten hebben want er is zo ontzettend veel te krijgen. Eten is het belangrijkste in het leven van de Koreanen en een verklaring voor de onvoorstelbare hoeveelheid restaurants en eettentjes. Wat dat aangaat heb je nog wel een mensenleven nodig om het allemaal te proberen. Eten hoeft niet duur te zijn. Wij hebben gemiddeld voor 3,5 euro p/p ons diner genuttigd maar je kan hier ook zonder al te veel gedoe voor vele tientallen euro's eten. En de Koreanen doen dat ook, opvallend dat er zoveel geld aan eten en drinken wordt besteed.

Ook de hotels, motels en guesthouses zijn goed betaalbaar. Seoul niet meegerekend zullen we ongeveer 25 euro per nacht hebben betaald waarbij we bijna altijd een computer op de kamer hadden, een tv met groot beeldscherm en een koelkast gevuld met wat drankjes, thee en gezoete poederkoffie. Reizen, voornamelijk met intercitybussen, zijn ook behoorlijk goed betaalbaar dus alles opgeteld is Korea financieel gezien niet echt duur om rond te reizen.

De maatschappelijke en politieke situatie in Zuid Korea kan jullie de laatste weken niet zijn ontgaan. Noord roert zich met enige regelmaat en de opvolger van papa Kim Jong-il, zoon Jong-un schijnt er aan te komen. De derde zoon van Jong-il bij zijn geliefde derde vrouw - hoe flikt zo'n lelijke vent het toch. De eerste zoon werd illegaal gespot op Disneyland Hongkong en zijn tweede zoon schijnt ook niet te willen deugen dus daarom gaat pa zijn voorkeur uit naar zoon drie. We gaan het meemaken. Hier in Zuid wordt alles aangaande Noord breed uitgemeten op tv en kranten. Helaas kunnen we er niet al te veel van volgen want er zijn geen Engelstallige Koriaanse zenders en de Engelstallige kranten zijn niet te koop in de kiosken. Het komt hopelijk allemaal goed met de nieuwe Kim. Feit is dat ze hier in Zuid Korea ook behoorlijk ronkende propaganda loslaten op het volk en helaas zijn ze nog niet zo ver dat de Noord Koreaanse propaganda websites, en onlangs het getwitter, vrijelijk toegankelijk zijn. Alles vanaf de andere zijde is verboden. Dat stukje geloof in eigen waarheid moet hier blijkbaar nog komen. Grootste nieuws uit Nederland hier in Korea: de omgewaaide boom. Voorpagina nieuws, de hele pagina.

[8 september 2010, 18:00 local time]
Onze laatste dag in Busan een heerlijke wandeling gemaakt in een van de berggebieden op drie kwartier vanaf het centrum met de metro. Malou is voorbij geraasd en heeft - voor het eerst in 4 weken - een koele dag in haar kielzog veroorzaakt. Een beter afscheid van Korea kunnen we ons niet wensen. Vanavond nog onze laatste Bibimbap en dan vliegen we morgen door naar onze volgende bestemming. Op naar de sushi, ontzettend nieuwsgierig naar Japan en ook best wel spannend. Zes weken Japan voor de boeg, we houden jullie op de hoogte. Tot dan,

Heel veel liefs van JaMi